Op de 18e verjaardag van je kind verandert er veel op het gebied van zeggenschap, zorg, geldzaken, rechten en plichten.
Tot 18 jaar valt de zorg onder de Jeugdwet en de verantwoordelijkheid van de gemeente waar je kind woont. Vanaf 18 jaar wordt dit zorg vanuit de Zorgverzekeringswet, eventueel gecombineerd met zorg vanuit de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). Soms wordt de jeugdhulp vanuit de Jeugdwet verlengd tot 23 jaar.
Instanties verwachten dat jongeren zelf zaken oppakken en ouders worden vaak wat meer op afstand gehouden. Nu houdt ouderschap natuurlijk niet op bij het volwassen worden van je kind en daarom is het belangrijk om dit samen op te pakken. Wat kan je kind zelf doen en waar is hulp bij nodig?
We helpen je hier graag op weg met hoe de zorg voor (jong)volwassenen met suïcidale gedachten is geregeld. Zo kun je als ouder je kind blijven ondersteunen. Soms blijven ouders intensief betrokken, want achttien jaar betekent niet altijd dat kinderen het zelfstandig kunnen organiseren.
Regelzaken voor volwassen kinderen
Er verandert veel bij het 18e levensjaar. Het is verstandig om samen te bespreken hoe je kind dit op gaat pakken. De Kwikstart app geeft inzicht in zaken die geregeld moeten worden rond en na 18e jaar. Het is afhankelijk van de persoonlijke situatie wat van toepassing is.
Is er extra steun nodig voor je kind bij het organiseren van zorg? Dan kun je gebruikmaken van een onafhankelijke cliëntondersteuner.
Voor je kind is er de routekaart ‘Ik voel me rot’ om meer inzicht te krijgen voor hulp. In dit filmpje vind je uitleg voor je kind hoe ze het gesprek kunnen aangaan met de hulpverlening. Je kind mag je natuurlijk ook meenemen naar een gesprek met de hulpverlening. Hou er rekening mee dat je als ouder niet automatisch wordt uitgenodigd en dit alleen kan met toestemming van je kind.
Zorgverzekering afsluiten
Voor de 18e verjaardag moet je kind een goede zorgverzekering afsluiten. Het is belangrijk te checken of de hulpverlening van je kind bij dezelfde zorgorganisatie door kan lopen. Dit is niet altijd mogelijk. Daarom is het raadzaam goede afspraken te maken over de eventuele overgangssituatie en overbrugging van wachttijden.
Vertegenwoordigen van je kind
Vanaf 18 jaar is je kind volwassen en kunnen ouders hun kind meestal niet meer vertegenwoordigen. Bij psychische problemen en ook andere problematiek kan het nodig zijn om specifieke maatregelen te nemen om als ouder een kind nog wel te vertegenwoordigen. Meer informatie over familievertegenwoordiging, mentorschap, bewindvoering en curatorschap kun je vinden op de website goedvertegenwoordigd.nl. Regel dit tijdig want het moet voor de 18e verjaardag geregeld zijn. Is dit later nodig dan is het goed om rekening te houden met enkele maanden om het te regelen en voordat het werkelijk ingaat dat je je kind kunt vertegenwoordigen.
Hulpverlening voor jongvolwassenen
Crisissituatie
Is er sprake van een levensbedreigende situatie? Bel dan direct met de landelijke 112 centrale. De centralist beoordeelt de noodsituatie en verbindt je door met de regionale hulpdienst. Deze hulpdienst maakt samen met jou een verdere beoordeling van de situatie en zet spoedzorg in.
Is de situatie niet direct levensbedreigend, maar is er wel dringend hulp nodig van bijvoorbeeld een psychiater? Dan kun je contact zoeken met de huisarts of de huisartsenpost, die kan doorverwijzen naar de regionale crisisdienst.
De hulplijn van 113 is dag en nacht beschikbaar en biedt eerste hulp aan ouders en (jonge)mensen met suïcidale klachten. Hulpverleners zitten voor je klaar, bijvoorbeeld om gedachten te delen, het piekeren te onderbreken of met je mee te denken over de inzet van hulpverlening. Je kunt 0800-113 bellen of chatten. De gesprekken zijn anoniem en vertrouwelijk.
Voor een luisterend oor en een goed gesprek kun je dag en nacht De luisterlijn (088-0767 000) bereiken. Je kunt ook chatten en mailen om je verhaal te delen. Een kind met suïcidale klachten heeft meestal gespecialiseerde jeugdhulp nodig. Voor deze zorg is een verwijzing nodig. Voor kinderen onder de 18 jaar zijn er diverse verwijzers. Huisartsen, (jeugd)artsen, medisch specialisten, professionals in het lokale team/wijkteam en jeugdbeschermers.
Online hulp
Jonge mensen met suïcidale gedachten hebben vaak een lage drempel nodig om hulp te zoeken. Die is ook online te vinden, zoals de zelfhulpcursus of een online zelftest. Online zijn er ook mogelijkheden voor coaching en therapie beschikbaar voor jongeren vanaf 16 jaar. Wachtlijsten voor hulpverlening zijn vaak lang. Dan bieden deze hulpvormen mogelijkheden om te overbruggen of om online hulp naast andere hulpverlening te gebruiken.
Huisarts
Zijn er klachten of is er een crisissituatie waarbij het leven zwaar is dan kunnen jongvolwassenen naar de huisarts voor een gesprek over de situatie. Die kan doorverwijzen naar de hulpverlening. Bij lichte klachten zorgt de huisarts voor de behandeling. Bij matige en zware klachten geeft de huisarts een doorverwijzing naar de specialistische geestelijke gezondheidszorg.
Bij crisissituaties kan de huisarts steunen bij het realiseren van snelle hulpverlening.
Steeds meer huisartspraktijken hebben een Praktijkondersteuner Geestelijke Gezondheidszorg (POH-GGZ). Bij lichte klachten kunnen zij vaak snel starten met enkele gesprekken om de situatie te bespreken. Ze kunnen nazorg regelen aansluitend op een zorgtraject.
Geestelijke gezondheidszorg
Binnen de geestelijke gezondheidszorg zijn diverse vormen van zorg en therapie beschikbaar. Ambulante zorg komt thuis of is op de locatie van de zorgaanbieder. Dagbehandeling of zorg met verblijf bij een zorginstelling is ook mogelijk. Heel soms is er zorg nodig op een gesloten afdeling. Meer informatie over de behandeling bij vind je in ggz-zorgstandaard suïcidaal gedrag.
Samen beslissen over de hulpverlening is een belangrijke basis voor de kwaliteit van de behandeling en draagt bij aan de autonomie en herstel van je kind. Hoe je als ouder betrokken wordt tijdens de hulpverlening staat beschreven in de zorgstandaard naasten.
Andere vormen van zorg
Naast psychische hulpverlening kan extra begeleiding in het dagelijks leven waardevol zijn, bijvoorbeeld om de thuissituatie verlichten of om zaken in het gewone leven (weer) op te pakken. Soms is een beschermde woonomgeving nodig omdat zelfstandig wonen (nog) niet mogelijk is. Begeleiding en beschermd wonen kan je kind aanvragen bij de gemeente. Op de website van de gemeente vind je hier meer informatie over. Wijk- of buurtteams bij de gemeente kunnen verder helpen bij het vinden van deze vormen van begeleiding. Deze teams kennen vaak ook andere ondersteuningsmogelijkheden in de buurt, bijvoorbeeld plekken waar je lotgenoten kan vinden.
Wachtlijsten
Vaak is er een wachtlijst voor de hulp die jij kind nodig heeft. De zorgverzekeraar kan misschien iets betekenen om de wachttijd te verkorten. In de tussentijd zijn er verschillende dingen die het wachten draaglijker kunnen maken. Op de website ikvoelmerot.nl vind je diverse mogelijkheden.
Versterken van herstel en eigen regie
Wanneer je kind suïcidale klachten heeft kan het ingewikkeld zijn je kind vrijheid te geven in doen en laten. Wat gebeurt er wanneer het mis gaat en je kind niet duidelijk weet te maken wat er speelt? Aan de andere kant weten we dat eigen regie belangrijk is. Je kind kan eventueel samen met jou steun een veiligheidsplan maken. Dat geeft duidelijkheid naar eventuele omstanders en ook vooral handvatten voor je kind. Er is ook een Back-up app voor contacten in noodsituaties en het veiligheidsplan. Je kind kan dit downloaden en daarmee is het altijd binnen handbereik wanneer nodig.
Herstel en zelfregiecentra
Andere mensen ontmoeten met een vergelijkbare ervaringen en samen werken aan herstel en zelfregie met diverse activiteiten versterkt de psychische gezondheid. Op deze kaart kun je de initiatieven in je eigen omgeving vinden en kijken of dit aansluit bij de interesse van je kind.
