Als je kind suïcidale gedachten heeft is er vaak hulpverlening nodig. Meestal gaat het om specialistische geestelijke gezondheidszorg (specialistische ggz). Tot 18 jaar valt deze zorg onder de Jeugdwet en de verantwoordelijkheid van de gemeente waar je kind woont. Vanaf 18 jaar wordt dit zorg vanuit de Zorgverzekeringswet, eventueel gecombineerd met zorg vanuit de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo).
Loop je als ouder vast in de hulpverlening? We wijzen je hier op mogelijkheden om dit vlot te trekken. Wanneer je kind suïcidale klachten heeft, vraagt dit veel van jou als ouder. Het kan fijn zijn om hulp voor jezelf te hebben of bijvoorbeeld andere ouders te ontmoeten.
Wat kun je doen bij crisissituaties
- Is er sprake van een levensbedreigende situatie? Bel dan direct met de landelijke 112 centrale. De centralist beoordeelt de noodsituatie en verbindt je door met de regionale hulpdienst. Deze hulpdienst maakt samen met jou een verdere beoordeling van de situatie en zet spoedzorg in.
- Is de situatie niet direct levensbedreigend, maar is er wel dringend hulp nodig van bijvoorbeeld een psychiater? Dan kun je contact zoeken met de huisarts of de huisartsenpost, die kan doorverwijzen naar de regionale crisisdienst.
- De hulplijn van 113 is dag en nacht beschikbaar en biedt eerste hulp aan ouders en (jonge)mensen met suïcidale klachten. Hulpverleners zitten voor je klaar, bijvoorbeeld om gedachten te delen, het piekeren te onderbreken of met je mee te denken over de inzet van hulpverlening. Je kunt 0800-113 bellen of chatten. De gesprekken zijn anoniem en vertrouwelijk.
- Voor een luisterend oor en een goed gesprek kun je dag en nacht de Luisterlijn (088-0767 000) bereiken. Je kunt ook chatten en mailen om je verhaal te delen.
Hulpverlening voor kinderen tot 18 jaar
Een kind met suïcidale klachten heeft meestal gespecialiseerde jeugdhulp nodig. Voor deze zorg is een verwijzing nodig. Voor kinderen onder de 18 jaar zijn er diverse verwijzers. Huisartsen, (jeugd)artsen, medisch specialisten, professionals in het lokale team/wijkteam en jeugdbeschermers.
Huisarts
De huisarts kan een eerste beoordeling maken en indien nodig doorverwijzen naar (specialistische) jeugdhulp en geestelijke gezondheidszorg voor jeugd (voor kinderen tot 18 jaar). De huisarts mag rechtstreeks verwijzen naar gespecialiseerde hulpverlening, zonder tussenkomst van de gemeente of andere verwijzers. Ook bij crisissituaties kan de huisarts steunen bij het realiseren van snelle hulpverlening.
Steeds meer huisartspraktijken hebben een Praktijkondersteuner Geestelijke Gezondheidszorg (POH-GGZ). Bij lichte klachten kunnen zij vaak snel starten met enkele gesprekken om de situatie te bespreken. Ze kunnen nazorg regelen aansluitend op een zorgtraject.
Jeugd- of wijkteam
Iedere gemeente heeft Jeugd- en/of Wijkteams met jeugd- en gezinsprofessionals, maatschappelijk werkers en gedragswetenschappers. Ook zij kunnen met je meedenken over de inzet van jeugdhulp, met bijvoorbeeld gespecialiseerde geestelijke gezondheidszorg. Je kunt zelf contact opnemen met deze teams. Informatie vind je op de website van je gemeente.
(Jeugd)artsen
Jeugdartsen en specialisten kunnen doorverwijzen naar gespecialiseerde jeugdhulp. Soms signaleert een jeugdarts dat er suïcidale gedachten spelen bij jonge mensen of is er al een arts betrokken door een crisissituatie waarbij je kind op de spoedeisende hulp is beland. Zij mogen zelfstandig doorverwijzen naar specialistische jeugdhulp, natuurlijk altijd in afstemming met kind en ouders.
(Specialistische) geestelijke gezondheidszorg voor jeugd
Binnen de geestelijke gezondheidszorg voor jeugd zijn diverse vormen van zorg en therapie beschikbaar. Het kan gaan om ambulante zorg die bij je thuiskomt of op locatie van de zorgaanbieder. Dagbehandeling of zorg met verblijf bij een zorginstelling is ook mogelijk. Hee soms is er zorg nodig op een gesloten afdeling. Wat passend is voor je kind hangt af van de persoonlijke situatie.
Meer informatie over de behandeling bij suïcidale klachten kun je vinden in de ggz-zorgstandaard suïcidaal gedrag en richtlijn stemmingsproblemen voor de jeugdhulp. De richtlijn Samen beslissen met ouders en jeugdige geeft meer inzicht in de inspraak die je hebt en hoe de hulpverlening vorm krijgt samen met jou en je kind.
Andere vormen van zorg
Steeds meer lokale jeugd- en wijkteams bieden zelf begeleiding bij de opvoeding. Er zijn ook gespecialiseerde organisaties voor individuele begeleiding en dagbesteding. Hiermee kan het dagelijks leven versterkt worden en invulling gegeven worden aan een zinvolle dagbesteding als school niet mogelijk is en de thuissituatie ontlast moet worden.
Versterken van herstel en eigen regie
Wanneer je kind suïcidale klachten heeft kan het ingewikkeld zijn je kind vrijheid te geven in doen en laten. Wat gebeurt er wanneer het mis gaat en je kind niet duidelijk weet te maken wat er speelt? Aan de andere kant weten we dat eigen regie belangrijk is.
Tot 12 jaar beslis je als ouder over de hulpverlening die wordt ingezet en krijgt je kind wel informatie over de hulpverlening. Vanaf 12 tot 16 jaar beslis je samen met je kind over de hulpverlening. Vanaf 16 jaar beslissen kinderen zelf over de hulpverlening. Er zijn uitzonderingen en blijft het natuurlijk fijn als je als ouder je kind blijft steunen wanneer die ouder wordt. Dat is ook afhankelijk van de behoefte van je kind. Je kunt hier meer informatie vinden over de rechten van minderjarige kinderen.
Je kind kan eventueel samen met jou steun een veiligheidsplan maken. Dat geeft duidelijkheid naar eventuele omstanders en ook vooral handvatten voor je kind. Er is ook een Back-up app voor contacten in noodsituaties en het veiligheidsplan. Je kind kan dit downloaden en daarmee is het altijd binnen handbereik wanneer nodig.
Hulp op school
Bij suïcidale klachten van je kind kunnen ook zorgen rondom de schoolontwikkeling een rol spelen. Dit kan komen door hoge druk op school, het niet kunnen bijhouden van het tempo, problemen met relaties op school zoals pesten en schooluitval. Scholen bieden verschillende vormen van hulp. Meer informatie hierover vind je in de schoolgids of bij de zorgcoördinator.
Voor onafhankelijke informatie en advies kun je terecht bij Ouders & Onderwijs. Zij bieden online informatie en hebben een advieslijn.
Als je lokale of regionale informatie zoekt over hoe steun in het onderwijs is georganiseerd, kun je terecht bij de ouder- en jeugdsteunpunten. Wanneer situaties complex zijn en je niet weet hoe het onderwijs voor je kind moet worden ingevuld, kun je advies en bemiddeling zoeken bij de Onderwijsconsulenten. Dit is een tweedelijnsvoorziening voor leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben of thuis zitten zonder uitzicht op een passende schoolplaatsing. Onderwijsconsulenten bieden oplossingen voor primair en voortgezet onderwijs (zowel regulier als speciaal) en het middelbaar beroepsonderwijs.
